D-STAR wordt DMR

Met de Hytera MD-785 nieuwe DV ontdekken.

Na lang wikken en wegen heb ik toch besloten om me in de komende tijd met DMR bezig te gaan houden. D-STAR is nu een redelijk stabiel concept en wordt steeds volwassener. Het aantal gebruikers neemt toe en het wordt meer en meer een ‘normaal’ medium om verbindingen mee te maken. Nadeel is wel dat door de, vooral in Nederland, enorme hoeveelheid aan hotspots, de gebruikers van het netwerk vaak geconfronteerd worden met QSO’s die gaan over de techniek van het netwerk,  het GMSK modem, de instellingen van de software en vooral het functioneren van de Raspberry Pi. Nou ben ik een fan van techniek, maar deze gesprekken gaan me vervelen. Telkens als er een nieuw station op DCS007 B verschijnt gaan we weer van voren af aan beginnen met de hotspot problematiek.

Een goede oplossing is natuurlijk het opdelen van het netwerk. Dit kan met de DCS architectuur prima, alleen wordt er nauwelijks gebruik van gemaakt. Vrijwel iedereen zit op DCS007 B. Een verschil met bijvoorbeeld de Duitse DCS001 reflector. We zijn blijkbaar bang in Nederland om ook maar iets te missen van al die hotspot conversaties.

Anyhow, ik ga verkassen. Sinds juli 2008 actief met D-STAR (pa3ang.nl//archives/247) is het nu tijd om met DMR te beginnen. D-STAR zal ik nog wel gebruiken hoor, net zoals analoge radio op V/UHF en zelfs AM op 80 meter :). Niets sluiten we uit, maar de focus bij DV (Digital Voice) gaat naar DMR.

Nadat ik wat experimenten heb gedaan met Tetra (met twee BHR-21 portofoons) en op internet heb rondgeneusd naar instapmogelijkheden voor DMR, ben ik bij de Hytera MD-785 uitgekomen.

In Nederland verkrijgbaar bij de DMRSHOP met momenteel (augustus 2013) introductieprijzen. Ook op de Hamradio in Friedrichshafen was DMR goed vertegenwoordigd en werden de Hytera toestellen voordelig aangeboden door een Duitse leverancier. En omdat ik nog wel eens in DL-land rondscheur ben ik daar maar even langs gegaan. Samen met een datakabel en software was dit voor mij de goedkoopste instap, waarbij ik ook voldoende vermogen heb om vanuit huis de dichtstbijzijnde repeater te bereiken. Want dat is wel nodig. DMR kent het verschijnsel hotspot (op dit moment) niet, maar heeft zeg maar, serieuze netwerkcomponenten nodig.

Hytera is een Chineese fabrikant van DMR apparatuur naast Motorola. In feite zijn veruit de meeste netwerkcomponenten en ook gebruikers van DMR uitgerust met Motorola toestellen, maar Hytera is behoorlijk in opkomst en aantrekkelijk vanwege het prijsverschil en de gebruikersinterface van het toestel. Minder spartaans dan een Motorola DM-4600 en bijna 250 euro goedkoper.

Goed… hoe nu operationeel worden. Er is een belangrijke bron van informatie op internet en wel www.dmr-marc.net. Hier kun je starten met het ontdekken van DMR en het DMR netwerk. Want dat laatste is er al! Weliswaar nog niet in Nederland, maar de plannen zijn er wel. PI1ZWL heeft al een ATOF voor DMR en ook in Amersfoort zijn plannen voor een repeater.

En nou komt het…..  DMR is open source inclusief de codec. Hebben we eindelijk dat gezeur niet meer over ‘dat het een gepatenteerd systeem is en dus niets voor een radiozendamateur’. Bla bla… bijna alles wat we gebruiken is gepatenteerd, beschermt en wat niet meer. En wie maakt zich nou druk over ‘open source’. In Nederlandse termen ‘als ik ervoor moet betalen wil ik het niet hebben’.

Nou vooruit toch nog maar even weer: D-STAR is ondanks wat vrijwel iedereen beweert heel zeker en beslist een open standaard! D-STAR is rond 2001 bedacht door de Japanse amateurvereniging JARL met geld (ongeveer 1 milj. US dollar) van het Japanse Ministerie van Wetenschappen. Icom doet bezitterig over D-STAR zoals Motorola bezitterig doet over DMR en P25. Ze zijn geen van beide eigenaar, hoewel ze dat misverstand maar al te graag in stand houden.

Hoewel Icom wat protectionistisch is gebleken over D-STAR moet je ze denk ik tegelijk ook prijzen omdat zij als enige fabrikant het aandurfden om voor die open amateurnorm D-STAR spullen te maken.

Het enige dat niet open is bij D-STAR is de AMBE-chip. Maar daarin wijkt D-STAR dus weer niet af van DMR of P25 V1 of V2…. De bij DMR meestal gebruikte AMBE3000 zit net zo dicht als AMBE2000 of het IMBE van P25 V1. De enige met een open vocoder is Tetra, maar die kunnen we weer niet afluisteren als het C2000 heet vanwege de encriptie! (met dank aan John PA0ETE voor de heldere uitleg).

Terug naar DMR. Op de onvolprezen www.rtl-sdr.com site is een blog (www.rtl-sdr.com/rtl-sdr-radio-scanner-tutorial-decoding-digital-voice-p25-with-dsd) waarin wordt uitgelegd hoe je DMR kan ontvangen met een RTL-SDR dongle en ‘open source’ software DSD (Digital Speech Decoding). Een leuk filmpje vindt je hier: www.youtube.com/watch?v=ZDv6BNUZYXk

If the word voice is constantly showing and a garbled sound is playing, you may be listening to an inverted DMR/MOTOTRBO signal. Try typing “dsd160 -xr” into the command prompt at step 5 instead. More DSD options for other digital signals can be found by looking at the DSD help screen by typing in “dsd160 -h”.

Ik ben benieuwd. Het ziet er naar uit dat we weer gaan pionieren in Nederland met een nieuw soort techniek om wereld wijde verbindingen te maken met uitsluitend een RF opstap. Er zijn al een aantal stations actief w.o. Joop PA2JM. Bekijk zijn video hier maar eens: www.youtube.com/watch?v=CI-vV-FZiUQ. Hij is ervoor speciaal naar Duitsland gereden! Maar wat een goede audiokwaliteit en totaal geen R2D2 bij DMR.

Tenslotte, als bij DMR de ontwikkelingen net zo snel gaan als bij D-STAR dan heb ik er wel vertrouwen dat we met DMR leuke projectjes kunnen uitvoeren.